آیا تابش لیزر به بدن باعث سرطان می شود؟

شنیدن کلمات پرتو و یا تابش لیزر به بدن، ناخودآگاه ما را به یاد سرطان می اندازد، خیر چنین نیست به این دلیل که لیزر استفاده شده برای دستگاه های موهای زائد امواجی است که برای تابش غیر یونیزه استفاده می شود این امواج در پوست تولید گرما می کنند که منجر به غیرفعال شدن فولیکول مو و در نهایت مانع رشد مو می شود.

این انرژی تنها جذب لایه های سطحی پوست شده و به هیچ عنوان باعث جهش سلولی نمی شود. از طرفی دیگر عمق نفوذ در لیزر موهای زائد فقط تا ریشه مو می باشد که در دستگاه هایی که از تکنولوژی الکساندرایت استفاده می کنند این میزان به حداقل خود یعنی ۳ میلیمتر رسیده است.

ضمنا اگر دستگاه های رفع موهای زائد حتی یک درصد خطر بیماری هایی مثل سرطان را تشدید می کردند (حتی یک مورد گزارش در دنیا) در اولین اقدام تولید آن توسط سازمان غذا و دارو ایالات متحده متوقف می شد.

لیدوکائین و سرطان

تا این لحظه شواهد یا تحقیقاتی دال بر اینکه لیزر موجب بروز سرطان می شود وجود ندارد.

یکی از خطرات آماده سازی پوست بدن برای لیزر کردن همین بحث استفاده از لیدوکائین (Lidocaein) به منظور بی حسی موضعی و کاهش درد است.

زمانی که حجم زیادی را از این ماده در پوست نواحی مختلف بدن بمالید این ماده از طریق جذب پوستی وارد عروق بدن شده و گردش خون را دچار اختلال جدی می کند.این مسئله در افراد کم سن و سال و لاغر که سطح بدنی کمی دارند بیشتر خطرزاست.

در گذشته مواردی از مرگ در اثر بهره گیری غیراصولی از ژل یا کرم های بی حسی موضعی موسوم به لیدوکائین گزارش شده است که این مسئله نظارت بیشتر پزشکان یا پرستاران حین یا قبل از انجام لیزر پوست و رفع موهای زائد را می طلبد.

با این حال، متخصصان در حال حاضر از این مسئله نگرانند که زدودن مو با لیزر می‌تواند خطر سرطان را افزایش دهد. این مسئله به خاطر استنشاق دود ناشی از آن و ترکیب سوزش مو و مواد شیمیایی‌ای است که تولید می‌شود.

طی تحقیقی که در این زمینه صورت گرفت محققان دریافتند که این دود که شبیه بوی موی سوخته است حاوی موادی شیمیایی بوده که باعث ایجاد حساسیت و التهاب در مجاری هوایی شده و مسبب سرطان خواهد بود.

محققان هشدار دادند در صورتی که فرد متخصص و مجرب این عمل را انجام دهد، خطر سرطان به شکل چشمگیری افزایش خواهد یافت.

محققان در این زمینه، نمونه موی دو داوطلب را داخل ظرف‌های شیشه‌ای قرار داده و بعد در آن را محکم بستند و بعد لیزر به آنها تاباندند. بعد از ۳۰ ثانیه، توده‌ای ابری‌شکل از مواد شیمیای و موی سوخته ایجاد شد. آنها حدود ۳۷۷ ترکیب شیمیایی در این دود پیدا کردند که حاوی عوامل مسبب سرطان بود.

محققان معتقدند مویی که می‌سوزد نوعی عامل زیست‌آسیب محسوب شده و مستلزم دستگاه مکنده دود، تهویه مناسب و محافظت از سیستم تنفسی است.

آیا لیزر برای پرستاران و پزشکانی که زمان طولانی در معرض مواد شیمیایی قرار دارند خطر دارد؟

این اتفاق برای پرستاران و کادر پزشکی هم خطرناک است، در واقع برای افرادی که روزانه حدود ۸ ساعت کار می‌کنند و در معرض این مواد شیمیایی قرار دارند. با این حال هنوز تحقیقات زیادی در این زمینه صورت نگرفته که نشان دهد تماس زیاد با این مواد شیمیایی دقیقا تا چه حد است.

محققان بر این باورند که این روش تنها باید در مکان‌هایی انجام شود که به «سیستم تهویه مناسب هوا و دستگاه‌های مکنده دود» مجهز باشد.

البته باید گفت گزارش‌هایی مبنی بر افزایش فراگیر بیماری ریوی و یا سایر سرطان‌ها در بین تکنیسین‌ها یا متخصصان پزشکی‌ای که از این روش با لیزر استفاده می‌کنند یا افرادی که این عمل را در کلینیک پزشک متخصص با لیزر انجام می‌دهد و یا بیمارانی که به کرات از روش‌های لیزری برای زدودن مو استفاده می‌کنند اعلام نشده است.

قدرت نفوذ لیزر موهای زائد به اندازه ای تنظیم شده است که به فولیکول ها و ریشه مو برسد و فقط آن ها را از بین ببرد .پس آسیبی به بدن نمی رساند.

حتی در افرادی باردار هم استفاده از لیزر منع نشده است و فقط بدلیل درد ناشی از لیزر می باشد که به افراد باردار توصیه نمی شود نه به دلیل مضر بودن اشعه لیزر.

همانگونه که در بالا گفته شد اشعه هر لیزر توسط بافت هدف خودش جذب می شود که در لیزر موهای زائد که از لیزر الکساندرایت یا لیزر دیود ( vectus) استفاده می شود ، بافت هدف اختصاصی این لیزر ها ، رنگدانه موجود در ساقه های مو می باشد به طوری که اگر موها سفید باشند هم توسط دستگاه شناسایی نمی شوند زیرا موهای سفید فاقد رنگدانه هستند . بنابراین نمی توانند به بافت های دیگر و عمقی تر نفوذ کنند.
قدرت نفوذ لیزرهای مورد استفاده در رفع موهای زائد ، نیم تا ۱ سانتی متر است نمی تواند به بافت های عمقی موجود در ناحیه لیزر مانند تخمدان و غدد لنفاوی نفوذ کند و موجب سرطانزایی شود .پس می توان اطمینان داد که لیزر موهای زائد موجب ایجاد سرطان یا نازایی نمی شود.