تکثیر و کشت سلولهای بنیادی فولیکول مو در ایران

طرح تحقیقاتی تکثیر و کشت سلولهای بنیادی فولیکول مو

تکنیک کاشت سلولهای بنیادی فولیکول مو همزمان در آمریکا در 2 موسسه تحقیقاتی در حال انجام است که یکی از آنهاISHRS آمریکا (انجمن بین المللی پیوند مو) که با همکاری مرکز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی دانشگاه تهران و موسسه رویان در حال انجام این پروژه می باشد .

این پروژه در حال حاضر در فاز حیوانی با نتایج قابل قبولی همراه بوده است ولی در انسان نتایج قابل قبولی نداشته است که امید است در آینده نزدیک بتوان تحولی در درمان ریزش مو ایجاد کرد.

کشف سلولهای بنیادی فولیکول مو مژده ای بود برای بیمارانی که از ریزش مو رنج می برند. در این روش واکنش متقابل سلولهای بنیادی فولیکول مو hair follicle stem cell (FSC) با سلولهای مزانشیمال درم در محیط آزمایشگاه با تکثیر قابل توجهی همراه بوده است.

در پروژه پیوند سلولهای درمال پاپیلای انسانی، نمونه کوچکی از فولیکولهای مو در طول یک پروسه جراحی تحت بی حسی موضعی از اسکالپ بیمار برداشته می شود.

این سلولها از بقایای فولیکول مو جدا می گردد. و در یک محیط کشت مناسب در طول 3 هفته تکثیر شده و به صورت سوسپانسیون استریل در یک محیط انتقال مخصوص تزریق می گردد.

تزریقات بصورت سطحی انجام شده و به دنبال این عمل، روش موی جدید بعد از تقریباً 3 ماه اتفاق می افتد.

کاربرد کلینیکی این روش در مطالعات متفاوت است. فاز 1 این پروژه در 7 داوطلب در انگلستان صورت گرفت و نتایج منفی گزارش شد ولی در فاز II که توسط دکتر Farjo در حال انجام است بصورت کلی موهای ایجاد شده، 40% افزایش موها در هر سایز 18% افزایش مو با قطر بیشتر از 30 میکرون بوده است.

حدود 40% مردان و 20% زنان بالای 50 سال دچار درجاتی از ریزش مو هستند.

درمانهایی که در حال حاضر برای آلوپسی وجود دارد شامل درمانهای دارویی و پیوند مو است. بعضی داروها بصورت گذرا باعث افزایش رشد مو می شود ولی این شیوه درمانی تنها جهت ریزش موی خفیف موثر است و در درمان ریزش موی شدید تاثیر قابل توجهی ندارد، بعلاوه عوارض جانبی مصرف دراز مدت داروها را نیز باید مدنظر داشت.

پیوند مو با تکنیکهای مختلف از جمله FUE,FUT که با انتقال گرافت از پشت به جلوی سر انجام می شود، روش درمانی دیگری است که در این متد تعداد موهای موجود تغییر پیدا نمی کند بلکه با تغییر توزیع آنها اثر درمانی خود را ایفا می کند.

عمل جراحی پیچیده و وقت گیر است و بسیاری بیماران به همین دلیل انجام آن را نمی پذیرند. بسیاری از افراد نمی توانند از این تکنیک استفاده کنند چون در این تکنیک احتیاج به 2000 تا 5000 فولیکول مو می باشد که درصد بالایی از افراد با مشکل عدم داشتن موی کافی برای پیوند مواجه هستند.

در این پروژه مشکلات بسیار کمتری پیش راه است، چرا که برداشت بافت از بیمار تنها با یک نمونه کوچک که شامل تقریباً 120 فولیکول مو باشد، انجام می شود و بنابراین آسیب آزار دهنده پوست سر به شکل حیرت انگیزی کاهش می یابد، بنابراین این تکنیک بسیار ساده تر با مدت زمان کوتاه تر و درد کمتری همراه است.

مزیت دیگر این روش استفاده مجدد از همان نمونه کوچک در صورت ناکافی بودن مقدار مو است که در پیوند مو چنین امری امکان پذیر نیست.

اما این روش مشکلات خود را نیز دارد از جمله اینکه در ین روش باید توانایی سلولهای بنیادی در تولید مو حفظ شود و مطمئن باشیم که تعداد قابل توجهی از سلولهای مورد نیاز در محیط کشت رشد خواهند کرد. تکنیک باید به گونه ای برنامه ریزی شود که هزاران سلول در هر بیمار تولید شده و باعث رشد موی استاندارد قابل قبولی برای بیمار شود.
بعلاوه این ریسک وجود دارد که هیچکدام از این موها دوام رشد نداشته باشد و موهای رشد یافته باقی بماند و موهای رشد یافته نیز قطر و رشد و سلامت قابل قبولی داشته باشد.

هزینه بسیار بالای این روش و نگرانی در مورد مشکلات احتمال بعدی و عدم ایجاد ظاهر دلخواه با توجه به اینکه کنترل ویژه ای در مورد تراکم یکنواخت و جهت موها وجود ندارد، از دیگر مشکلات این روش هستند.

قابل ذکر است طبق مطالعات مختلف انجام شده در دنیا سلولهای تزریق شده می تواند فولیکولهای موی موجود فرد را تحت فشار قرار داده و باعث بازسازی و رشد موهای سالم در فرد می شود که در صورت قبول این تئوری مشکل ظاهر ناهمگون این روش حل خواهد شد.

مطالعات وسیع انجام گرفته در دنیا در مراحل ابتدایی، اثرات سلول بنیادی مو را در درمان طاسی به اثبات رسانده است و مراحل تکمیلی این تکنیک در حال تحقیق و بررسی است.