آشنایی با آناتومی پوست انسان

آشنایی با آناتومی پوست

پوست انسان، پوشش سطح بدن است که هم محافظت می‌کند و هم محرک‌های حسی را از محیط خارجی دریافت می‌کند.

پوست بدن انسان دارای سه لایه زیر است:

اپیدرم، بیرونی ترین لایه که شامل ساختار محافظ اولیه، لایه شاخی است.

درم، یک لایه فیبری که اپیدرم را پشتیبانی و تقویت می کند.

زیر پوست، یک لایه چربی زیر جلدی در زیر درم است که مواد مغذی را به دو لایه دیگر می رساند و بدن را بالشتک و عایق می کند.

فقدان ظاهری موی بدن انسان را بلافاصله از سایر پستانداران بزرگ خشکی متمایز می کند. صرف‌نظر از تفاوت‌های فردی یا نژادی، بدن انسان کم و بیش بدون مو است.

اما در نواحی خاصی مو به شدت رشد می کند. این مکان‌های نسبتاً پرمو ممکن است به‌عنوان نواحی اپیگامیک شناخته شوند و به ارتباطات اجتماعی و جنسی مربوط می‌شوند، چه از نظر بصری یا از طریق رایحه غدد مرتبط با فولیکول‌های مو.

 

تفاوت عملکرد پوست انسان در دوره های سنی مختلف

ویژگی های مشخصه پوست از زمان تولد تا پیری تغییر می کند. آناتومی پوست در نوزادان و کودکان مخملی، خشک، نرم و تا حد زیادی بدون چین و چروک و لک است. کودکان کمتر از دو سال عرق ضعیف و نامنظم دارند. غدد چربی آنها کمترین عملکرد را دارند.

در سنین نوجوانی موها بلندتر، ضخیم‌تر و رنگدانه‌ ها بیش تر می‌شوند، به ویژه در پوست سر، زیر بغل، برجستگی شرمگاهی و صورت مردانه. رنگدانه‌های عمومی پوست افزایش می‌یابد، کانون‌های رنگدانه‌ای موضعی به‌طور مرموزی ظاهر می‌شوند، و اغلب ضایعات آکنه ایجاد می‌شوند.

رشد مو، تعریق و ترشح چربی شروع به شکوفایی می کنند. با بالا رفتن سن، تغییرات آناتومیکی و فیزیولوژیکی در بدن اتفاق می افتد. علاوه بر این تغییرات نور خورشید و حتی باد ، پوست را، به خصوص پوستی که با لباس محافظت نمی‌شود، خشک، چروک و شل می‌کند.

آناتومی پوست انسان، بیش از هر پستاندار دیگری، تفاوت های توپوگرافی قابل توجهی را نشان می دهد. به عنوان مثال می توان به عدم شباهت بین کف دست و پشت دست و انگشتان اشاره کرد. پوست ابروها ضخیم، درشت و مودار است. اما روی پلک و پشت آن مو های خیلی کم و تقریباً بدون مو است.

صورت به ندرت روی پیشانی و استخوان گونه‌ها دارای موهای زائد است. در لبه‌های سرخ‌ رنگ لب‌ها کاملاً بدون مو است، در عین حال روی چانه و آرواره‌های مردان دارای موی های زیاد است. سطوح پیشانی، گونه ها و بینی معمولاً چرب هستند، برخلاف سطح پایینی نسبتاً بدون چربی چانه و فک.

پوست قفسه سینه، ناحیه شرمگاهی، پوست سر، زیر بغل، شکم، کف پا و انتهای انگشتان از نظر ساختاری و عملکردی به همان اندازه که اگر ساختار پوست در این نواحی مختلف متعلق به حیوانات مختلف باشد، متفاوت است.

وظایف اعصاب حسی در پوست

آناتومی پوست با تشکیل چندین لایه جهت دار به استحکام و انعطاف پذیری دست می یابد که هر کدام از نظر ساختاری و عملکردی مکمل لایه های دیگر باشند. برای برقراری ارتباط با محیط، تعداد بی‌شماری اعصاب در پوست وجود دارند. برخی از آنها به‌عنوان اندام‌های انتهایی گیرنده تخصصی و برخی دیگر کمابیش بدون ساختار اصلاح شده‌اند. این اعصاب تا حد امکان به لایه سطحی نزدیک می‌شوند . تقریباً هر اندام پوستی توسط اسکله‌هایی از اعصاب حسی ظریف پیچیده می‌شود.

 

در بخش درم پوست چه اتفاقتی می افتد؟

درم قسمت اعظم پوست را تشکیل می دهد و از بدن محافظت می کند. این ترکیب از ترکیبی از الیاف. عمدتاً کلاژن با موادی به نام گلیکوزآمینوگلیکان‌ها تشکیل می شود. می‌توانند مقدار زیادی آب را در خود نگه دارند و در نتیجه تیرگی پوست را حفظ می‌کنند.

شبکه ای از الیاف الاستیک قابل گسترش پوست را محکم نگه می دارد و پس از کشیده شدن آن را ترمیم می کند. فولیکول های مو و غدد پوست از اپیدرم مشتق شده اند اما عمیقاً در درم فرو رفته اند.

درم سرشار از رگ‌های خونی است، اگرچه هیچ کدام به اپیدرم زنده نفوذ نمی‌کنند. اپیدرم مواد را فقط با انتشار از پایین دریافت می کند. درم همچنین دارای اعصاب و اندام های حسی در سطوح مختلف است

 

جریان خون در بدن

عروق خونی و لنفاوی ساختار پوست انسان به میزان زیادی رگ های خونی دارد. توده‌ای از شریان‌ها، سیاهرگ‌ها و مویرگ‌های درهم، هرچند ظاهراً منظم، پر شده است. چنین ذخیره‌ای از خون، بسیار بیش از حداکثر نیازهای بیولوژیکی خود پوست است. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد پوست در خدمت سیستم عروق خونی است و به عنوان یک دستگاه خنک‌کننده عمل می‌کند.

برای کمک به این عملکرد، غدد عرق آب را روی سطح آن می ریزند که تبخیر آن گرما را از پوست جذب می کند. اگر محیط سرد است و گرمای بدن باید حفظ شود، رگ‌های خونی پوستی با ریتم‌های سریع و متوالی منقبض می‌شوند و تنها به مقدار کمی خون اجازه می‌دهند که در آنها جریان یابد.

هنگامی که محیط گرم است، آنها در فواصل طولانی منقبض می شوند و جریان آزاد خون را فراهم می کنند. در طول فعالیت عضلانی، زمانی که مقادیر زیادی گرمای تولید شده باید دفع شود، جریان خون درساختار پوست به حداکثر می رسد.

پوست علاوه بر کنترل دمای بدن، در تنظیم فشار خون نیز نقش دارد. بیشتر جریان خون را می توان با باز و بسته شدن عروق اسفنکتر مانند در پوست کنترل کرد. این رگ‌ها به خون اجازه می‌دهند تا از طریق بسترهای مویرگی محیطی گردش کند یا با شنت مستقیم از شریان‌های کوچک به سیاهرگ‌ها، آنها را دور بزند.

 

عروق لنفاوی

آناتومی پوست انسان با شبکه‌ای پیچیده از عروق لنفاوی نفوذ کرده است. در قسمت‌های سطحی‌تر درم، عروق لنفاوی ریز که به نظر می‌رسد به کیسه‌های کور ختم می‌شوند، به‌عنوان فرآورده‌های یک شبکه لنفاوی سطحی عمل می‌کنند که به نوبه خود به عروق باز می‌شود که به تدریج در بخش‌های عمیق‌تر درم بزرگ‌تر می‌شوند.

رگ‌های عمیق‌تر و بزرگ‌تر در بافت همبند که رگ‌ها را احاطه کرده است، جاسازی می‌شوند. دیواره رگ های لنفاوی به قدری شل و فرو ریخته است که در نمونه هایی که برای مطالعات میکروسکوپی آماده شده اند، اغلب از توجه خارج می شوند. اما فراوانی آنها با تزریق رنگهای حیاتی در داخل درم و مشاهده پاکسازی رنگ نشان داده شده است.

از آنجایی که عروق لنفاوی دارای حداقل یا بدون عضله در دیواره خود هستند، گردش لنف کند است و تا حد زیادی توسط نیروهای بیرونی مانند فشار، عمل عضلات اسکلتی، ماساژ و گرما کنترل می شود.

برای مثال، هرگونه فشار خارجی، حتی از یک پانسمان ثابت، در جریان آن اختلال ایجاد می کند. از آنجایی که ساختار پوست نقش عمده ای در پاسخ های ایمونولوژیک بدن ایفا می کند، تخلیه لنفاوی آن به اندازه سیستم عروق خونی آن مهم است.

امیدواریم با مطالعه این مقاله به آناتومی و ساختار پوست پی برده و در حفاظت از این لایه ی مهم بدن کوشا باشید.