روش صحیح استفاده از ضد آفتاب


يكي از روتين هاي پوستي كه بايد هر فردي در طول روز به آن توجه كند، زدن ضد آفتاب مي باشد كه تاثير بسزايي در سلامتي پوست دارد؛ استفاده از ضد آفتاب هيچ ارتباطي به سن و جنسيت ندارد و بايد حتي بچه ها نيز طبق روال خاصي از ضد آفتاب استفاده كنند.

لازم به ذكر است كه ضد آفتاب از اثر اشعه فرابنفش بر روي پوست و بروز سرطان پوست جلوگيري مي كند و مي دانيد كه سرطان پوست در هر سني و براي هر جنسيتي ممكن است اتفاق بيفتد؛ طبق مطالعاتي كه در آمريكا انجام شد، متوجه شدند كه از هر پنج آمريكايي، يك نفر به سرطان پوست مبتلا مي شود كه اين نوع از سرطان با نزدن ضد آفتاب ارتباط دارد.

كساني كه به طور مرتب از ضد آفتاب استفاده مي كنند، پوستشان ديرتر پير مي شود و خطوط و چين و چروك ها ديرتر در پوست آن ها نمايان مي شوند؛ به طور كلي يك ضد آفتاب خوب بايد در برابر آب مقاوم باشد و همچنين spf آن 30 يا بالاتر باشد، در ضمن يك ضد آفتاب خوب بايد از پوست در برابر اشعه هاي مختلف uva و uvb محافظت كند.

چه زماني بايد از ضدآفتاب استفاده كنيم؟

اين سوال هميشه در ذهن مردم نقش مي بندد كه چگونه ميتوان از ضد آفتاب استفاده كرد و چه زماني بهترين زمان براي استفاده از آن است؛ پاسخ سوال اين است كه هر زمان قصد رفتن به بيرون را داريد حتما به پوستتان ضد آفتاب بزنيد تا از رسيدن هر گونه اشعه مضر مانند فرابنفش به پوستتان جلوگيري كنيد.

در روزهاي سرد زمستاني يا روز هاي ابري، اين اشعه هاي مضر مي توانند به پوست شما تا ٨٠ درصد نفوذ كنند و تاثير منفي بگذارند؛ سه عامل برف و ماسه و آب، موجب افزايش نياز شما به ضد آفتاب مي شوند و دليل اين است كه اين سه عامل اشعه هاي خورشيد را به خوبي منعكس مي كنند.

 

ضدآفتاب را به چه فاصله زماني بايد استفاده كنيم؟

در صورتي كه مي خواهيد بدانيد با چه فاصله زماني بايد ضد آفتاب خود را تمديد كنيد بايد به نكات زير توجه كنيد و آن ها را با دقت بخوانيد :

بيشتر انسان ها تنها ٢٥ الي ٥٠ درصد از مقدار ضد آفتاب توصيه شده را به پوست خود مي زنند.

هر نقطه از پوستتان كه در معرض نور مضر خورشيد قرار دارد را با ضد آفتاب بپوشانيد و در ضمن به مقدار كافي ضد آفتاب استفاده نماييد؛ بيشتر افراد بزرگس تقريبا ۳۰ گرم کرم، معادل پر شدن یکلیوان کوچک، برای پوشاندن پوست تمام بدن‌شان به ضد آفتاب نیاز دارند.

قسمت‌های بالای پا، گردن، گوش‌ها و بالای سرتان را حتما با کرم ضدآفتاب بپوشانيد و اصلا اين نكته را فراموش نكنيد.

پانزده دقیقه پيش از آن كه بخواهيد از منزل خارج شويد، به پوست خود درحالی که خشک است ضد افتاب بزنید.

نكته بسيار مهم اين است كه لب‌های شما ممکن است دچار سرطان پوست شوند؛ از اين رو برای محافظت كردن از لب هاي خود از بالم لب یا رژ لب‌هایی استفاده نماييد که ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر دارند.

هر زماني که قصد خارج شدن از منزل را داريد و در فضای باز هستید، به طور تقريبي هر ٢ ساعت یک‌بار و پس از شنا کردن و تعرق، کرم ضدآفتاب خود را مطابق با دستورالعمل روی ظرف کرم تجدید نماييد.

 

چه ضد آفتابي براي پوست بهتر است؟

هميشه اين سوال در ذهن شما نقش مي بندد كه از چه ضد آفتابي استفاده كنيد و آيا ضدآفتاب SPF بالا خوب است يا SPF پايين؟ از نظر شما كدام يك بهتر مي باشد؟ بيشتر متخصصان پوست مي گويند كه ضد آفتاب با SPF ٣٠ كاملا مناسب مي باشد و از رسيدن اشعه هاي مضر آفتاب به پوست شما جلوگيري مي كند.

هر اندازه که میزان SPF کرم بیشتر باشد، اشعه‌های بیشتری از خورشید توسط ضد آفتاب مهار می‌شود؛ اما لازم به ذکر است که هیچ ضدآفتابی نمی‌تواند ۱۰۰ درصدِ اشعه‌های ماوراء بنفش را به طور مهار کند.

 

چه ضد آفتابي براي پوست بهتر است؟

باید بدانید که کرم ضدآفتاب با SPF بالا، به همان قدر کرم ضدآفتاب با SPF پایین روی پوست انسان می ماند؛ بدین معناست که کرم ضدآفتاب با SPF بالا این اجازه را به شما نمی‌دهد که بتوانید مدت زمان بیشتری را خارج از منزلتان را بدون تجدید کردن کرم ضدآفتاب بگذرانید؛ هنگامی که خارج از منزلتان هستید، به طور تقریبی هر دو ساعت یک‌بار و پس از شنا کردن و تعرق کرم ضدآفتاب خود را طبق دستورالعمل روی بسته کرم ضد استفاده نمایید.

 

آیا ضد آفتاب برای کودکان و نوزادان ضروری است؟

بیشتر والدین این سوال را از دکتر پوست می پرسند و لازم به ذکر است که برای نوزادانی ‌که کوچکتر از ۶ ماه هستند نباید از ضد آفتاب استفاده کرد؛ این گونه است که باید والدین از قرار دادن نوزادان کمتر ۶ ماه در معرض نور مستقیم و غیر مستقیم خورشید دوری کنند؛ درست ترین و مناسب ترین راه برای محافظت کردن از نوزادان از نور خورشید این می باشد که تا آنجا حد امکان، آنها را زیر سایه نگهداری کنید.

در ضمن، باید والدین از لباس‌های آستین بلند، شلوار، کلاه‌های لبه‌دار و عینک‌های آفتابی برای کودکانشان استفاده نمایند؛ باید کاملا محتاط باشید که کودکانتان گرمازده نشوند و به حد کافی مایعات نوشیده باشند؛ در صورتی که کودکتان بی قراری کرد یا بیش از اندازه گریه کرد یا روی پوست او آثار قرمزی دیده شد، خیلی سریع او را به داخل منزل خود ببرید.

اما در صورتی که کودک‌تان ۶ ماهه یا بزرگتر است، باید برای او از ضد آفتابی با طیف گسترده و بسیار مقاوم در برابر آب با SPF 30 یا بیشتر، همانند دستورالعمل روی بطری کرم، استفاده نمایید؛ هنگامی که کودک شما در خارج از منزل می باشد، باید کرم ضدآفتاب به طور تقریبی هر دو ساعت یک‌بار یا طبق دستورالعمل آن، تجدید شود؛ لازم به ذکر است که ضد آفتاب‌هایی که حاوی اکسید زینک و دی‌اکسید تیتانیوم هستند یا ضدآفتاب‌های مخصوص کودکان و نوزادان، برای پوست‌های حساس آنها مناسب‌تر می باشد.

 

تا چه زمانی می توان از کرم ضد آفتاب استفاده کرد ؟

آیا انسان ها می توانند از کرم ضد آفتابی که در سال گذشته خریده اند دوباره امسال استفاده کنند یا باید دوباره آن را خریداری کنند؟ آیا کرم مربوط به سال قبل دیگر اثری ندارد ؟

طبق توصیه ای که متخصصان پوست همیشه می کنند که نه تنها در تابستان بلکه در تمام سال و در هنگام خارج شدن از منزل از کرم‌های ضدآفتاب استفاده نمایید؛ در صورتی که شما هر روز و به اندازه کافی از کرم‌های ضدآفتاب خود استفاده نمایید، نباید حتی مقدار کمی از تیوپ کرم شما باقی بماند؛ هنگامی که شما در منزلتان کرم ضدآفتابی داشتید که برای مدتی از آن استفاده نکرده‌اید، باید به دستورالعمل‌هایی که در زیر آمده است توجه کنید :

طبق مصوبه ای که از سازمان غذا و داروی آمریکا به دست ما رسیده باید کرم‌های ضدآفتاب اثربخشی خود را برای حداقل سه سال حفظ ‌نمایند.
بسیاری از کرم‌های ضدآفتابی که استفاده می نمایید دارای تاریخ انقضا می باشند؛ در صورتی که تاریخ انقضای کرم ضد آفتابتان گذشته باشد باید از آن استفاده نمایید و آن را دور بیندازید.
در صورتی که بر روی کرم ضدآفتابی که خریداری کرده اید، تاریخ انقضا درج نشده باشد، تاریخی که خودتان کرم را روی را خریده اید را روی جلد آن بنویسید؛ به این شکل شما می‌دانید چه زمانی باید آن را دور بریزید.
هنگامی که تاریخ انقضای کرم ضد آفتابتان گذشته باشد، باید به نشانه‌هایی مانند تغییر یافتن رنگ و میزان غلظت کرم توجه نمایید و در این صورت شما باید آن را دور بیندازید و یک ضدافتاب خوب جدید خریداری نمایید.

 

آیا استفاده از ضد آفتاب مانع از رسیدن ویتامین دی به بدن می شود؟

بسیاری از افراد نگران این موضوع اند که در صورت استفاده از کرم‌ ضدآفتاب ممکن است ویتامین D به بدنشان نرسد؛ اما آیا استفاده از این کرم‌ها مقدار دریافت ویتامین D از نور خورشید را محدود می‌کنند؟

کرم های ضد آفتابی که SPF آن ها بالا باشند بیشترین مقدار از تابش پرتوهای فرابنفش (UVB) خورشید را دفع می نمایند زیرا این پرتوها عامل اصلی آفتاب سوختگی و سرطان پوست می باشند.

در واقع هنگامی که طول موج پرتو UVB با پوست برخورد می کند، منجر به فرایند تولید ویتامین دی در بدن انسان می شود؛ با این حال، مطالعات بالینی هیچ گونه رابطه ای بین استفاده روزانه از ضد آفتاب و کمبود ویتامین D را گزارش نکرده است.

از این رو مطالعاتی که اخیرا انجام شده بیانگر این است که فرادی که هر روز از کرم ضد آفتاب استفاده می نمایند، می توانند به اندازه کافی ویتامین D را در بدن خود حفظ کنند؛ زیرا جدا از اینکه از ضد آفتاب SPF بسیار بالا استفاده نمایید؛ بخشی از پرتوهای UV خورشید همچنان می توانند به پوست شما برسند.

در صورتی که می ترسید ویتامین D به بدن شما کم برسد باید در این مورد با پزشک معالج خود مشورت نمایید.
افراد بسیاری ویتامین D مورد نیاز بدنشان را از طریق مواد غذایی یا مکمل‌ها دریافت می‌ نمایند و به این طریق آن ها می‌توانید بدون اینکه در معرض ابتلا به سرطان پوست قرار بگیرید، ویتامین D مورد نیازشان را دریافت کنند‌.

آیا کرم های ضد آفتاب برای بدن ضرر دارند ؟

بسیاری از افراد نگران این موضوع اند که در صورت استفاده دائم از کرم های ضد آفتاب، سلامتی آن ها ممکن است به خطر بیفتد؛ در صورتی که شما از ضد آفتاب استفاده نمایید و در ضمن در سایه بایستید، امکان ابتلا به سرطان پوست کمتر می شود؛ نکته مهم این است که سازمان غذا و دارو آمریکا هر گونه محصولات ضدآفتاب را در رده داروهای بدون نسخه قرار داده است.

تمام تحقیقات علمی بیانگر این است که استفاده از ضد آفتاب، آسیب‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت اشعه‌های مضر و پر خطر خورشید به پوست را به حداقل ممکن می‌رسانند؛ ادعاهایی وجود دارد مبنی بر این که مواد بسیار تاثیر گذار کرم‌های ضدآفتاب دارای سم اند یا سلامتی انسان را به خطر می‌اندازند، ثابت نشده‌ اند؛ با این وجود وسواس کافی در انتخاب مناسب بهترین کرم ضد آفتاب باید داشته باشید، بدین معنی می باشد که اولین محصولی را که دیدید، نخرید؛ در عوض آن، محصول درست و مناسبی را پیدا کنید؛

طبق گفته متخصصان باید از محصولاتی که مواد زیر را دارند خودداری نمایید:

اکسی بنزون: این ماده تاثير بسيار زيادي در جریان خون دارد یا موجب تحريك واکنش‌های پوستی آلرژیک را مي شود.
رتینیل‌ پالمیتات: این عنصر موجب افزايش يافتن سرعت رشد تومورها و ضایعات پوستی مي شود.
در عوض اين مطالعات، متخصصان توصیه می‌کنند كه شما بايد به دنبال محصولاتی باشید که در آن ها از «اکسید ‌روی» یا «دی ‌اکسید تیتانیوم» استفاده شده باشد.

در صورتي كه نگران برخی از مواد مؤثر کرم‌های ضدآفتاب هستید، می‌توانید فرمولاسیونی را براي خود انتخاب نماييد که داراي مواد مؤثر فعال متفاوت باشد؛ تا هنگامي که کرم‌ ضدآفتاب شما طیف گسترده، دارای SPF 30 یا بالاتر و مقاوم در برابر آب است، از پوستتان در برابر نور خورشید محافظت مي نمايد.

 

اسپري ضد آفتاب چگونه است ؟

سازمان غذا و دارو آمريكا شروع به پرداختن اثربخشي اسپري هاي ضد آفتاب و بررسي كردن ايمني آن ها كرده است و نكته بسيار غلط انداز در اين بين اين است كه نمي توان تشخيص داد يك ضد آفتاب چه مقدار از بدن را مي تواند پوشش دهد؛ هر زماني كه از اسپری ضدآفتاب استفاده مي كنيد، بايد مطمئن شوید كه اندازه کافی از ضدآفتاب را اسپری و روی صورت خود مالیده‌اید.

براي آن كه از استنشاق اسپری ضدآفتاب بتوانيد جلوگيري كنيد، بايد هرگز آن را در اطراف یا نزدیک صورت یا دهان خود اسپری ننماييد؛ از اين رو ضدآفتاب را درون دستان خود اسپری کرده و سپس روی صورتتان پخش نماييد؛ قبل استفاده از اسپری ضدآفتاب برای کودکان، از جهت باد آگاه شوید تا از استنشاق مواد اسپری توسط آنها جلوگیری نماييد.

 

SPF چیست؟
هميشه همه ما روی تمام ضد آفتاب‌ها كلمه SPF به چشممان خورده است اما بايد بدانيم SPF چیست؟ این لغت در واقع مخفف عبارت Sun Protection Factor به معنی فاکتور كردن حفاظت در برابر آفتاب مي باشد؛ چگونگي كاركرد SPF در انواع مختلف کرم ضد آفتاب از دو زاویه قابل توصیف مي باشد :

عملکرد زمانی SPF چگونه مي باشد ؟

اگر به اين صورت تصور کنیم که پوست در مدت زمان ۲۰ دقیقه در آفتاب قرمز می‌شود، با ضد آفتابی با SPF15، در این مدت زمان ۱۵ برابر می‌شود، یعنی به طور تقريبي حدود ۵ ساعت است.

عملکرد درصدی SPF چگونه مي باشد ؟

SPF15 يعني حدود ۹۳ درصد از پرتو UVB را فیلتر می‌کند؛ این عدد در SPF30 حدودا ۹۷ درصد و در SPF50 حدود ۹۸ درصد مي باشد؛ با توجه به اين كه اين تفاوت در بين تمام این درصد‌ها ناچیز به نظر می‌رسند، اما برای كساني كه پوست‌شان نسبت به آفتاب حساس است یا کسانی که سابقه‌ی خانوادگی سرطان پوست دارند، حتی ۱% از این تفاوت‌ها چشمگیر خواهد بود. اما همانگونه که می‌بینید، هیچ ضد آفتابی اين قابليت را ندارد كه بتواند پوست را ۱۰۰% محافظت ‌کند.

مشکلات SPF چیست؟

کرم‌های ضد آفتاب داراي مشکلاتی نیز هستند؛ اولا به نظر می‌رسد که برای استفاده‌ی ماکسیمم از قابلیت تمامی ضدآفتاب‌ها، باید آن‌ها را هر ۲ ساعت یک‌بار تجدید کرد. دوم اینکه قرمز شدن، واکنش پوست به پرتو UVB است و علامت خطری است برای میزان پرتو UVA ای که پوست در حال دریافت آن است. هنگامي که از ضدآفتاب استفاده می‌کنیم، پوست‌مان قرمز نشده و ممکن است خطر خاموش دریافت پرتو UVB ما را تهدید کند.

بهترین نوع ضد آفتاب با توجه به عناصر تشکیل دهنده‌‌ی اش کدام است؟

در بازار انواع مختلفي از ضد آفتاب‌ها وجود دارند که انتخاب كردن یکی از آن‌ها می‌تواند بسيار سخت باشد؛ ضد آفتاب‌ها انواع مختلفي از جمله روغن، کرم، ژل، لوسیون موم و اسپری دارند؛ انتخاب نوع دلخواهي از ضد آفتاب مساله‌ای کاملا شخصی و سلیقه‌ای مي باشد؛ در حالی که کرم‌ها بیش‌تر در قسمت صورت مورد استفاده قرار مي گيرند و ژل‌ها برای نواحی مو‌دار پوست مناسب‌ مي باشند،

لوسیون‌های ضد آفتاب نیز برای بدن مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ مهم‌ترین فاکتور انتخاب یک ضد آفتاب، قابلیت حفاظت گسترده از پوست در برابر هر دو نوع از پرتوهای فرابنفش UVA و UVB است؛

نکته‌ی بسيار مهم و حائز اهمیت اين است كه استفاده از ضد آفتاب‌هایی است که دارای SPF30 یا بالاتر هستندو در انتها، در حالت ایده‌آل بهتر مي باشد که یک ضد آفتاب، در برابر آب مقاوم باشد تا در هنگام شنا یا عرق کردن، پاک نشود.

 

عملكرد ضد آفتاب ها به چه نحوي مي باشد ؟

طبق عملكردي كه ضد آفتاب ها دارند مي توان آن ها را به دو دسته فيزيكي و شيميايي تقسيم بندي كرد كه به شرح زير مي باشند :

ضد آفتاب فيزيكي :به اين دسته از ضد آفتاب ها، ضد آفتاب معدنی mineral نيز می گویند كه حاوی مواد مفيدي مانند دی اکسید تیتانیوم یا اکسید روی zinc oxide مي باشند که با جذب كردن در لایه های رويي پوست به صورت آینه های میکرونی، اشعه های تابیده به پوست را بازتاب مي كند و از جذب شدن آنها به وسيله سلول های پوستی جلوگیری می کند؛ به این نوع از ضد آفتاب ها فیلتر کننده ها یا مسدود کننده های فیزیکی sunblocker نيز گفته مي شود.

در واقع اين نوع ضد آفتاب ها، به هیچ عنوان نمي توانند پوست راتحریک کنند و بايد چربی کرم ها را همیشه متناسب با نوع پوست خودتان انتخاب نماييد؛ این ضد آفتاب ها در صورتي كه همان لحظه استفاده مي كنيد اثر گذارند اما در صورت تماس پيدا كردن پوست با لباس یا تعریق پاک می شوند؛ بخاطر وجود مواد معدنی ممکن است پس از مصرف رگه های سفید رنگی روی پوست در اثر انباشته شدن ایجاد کند که برای برخی افراد خوشایند نیست.

ضد آفتاب شيميايي : اين نوع از ضد آفتاب داراي ٣٠ نوع ماده شیمیایی شناخته شده مي باشد که به عنوان عمل گر های شیمیایی در لایه فوقاني پوست جذب مي شود و به ٢ روش پراکنده سازی و انحراف پرتو های فرابنفش یا تبدیل آن به گرما و غیر فعال کردن اشعه ماورای بنفش، از پوست محافظت مي كند.

ضد آفتاب شيميايي را باید 15 الی 30 دقیقه قبل از اين كه در معرض نور مستقیم یا غیر مستقیم خورشید قرار بگيريد استفاده کنید تا مواد داخل آن با جذب در پوست فعال شود؛ این محصولات ذكر شده با تماس داشتن با لباس ممکن است پاک شود و احتمال حساسیت زایی نیز در آن ها وجود دارد؛ ضد آفتاب های شیمیایی رقیق تر از ضد آفتاب های فیزیکی مي باشند و روی پوست رد سفید برجای نمی گذارند.

 

در استفاده از صدآفتاب بايد به چه نكاتي توجه كرد؟

  • ضد آفتاب‌های حفاظت گسترده‌ی UVA و UVB با كمترين SPF30، از انسان در برابر همه‌ی انواع پرتوهای فرابنفش UV محافظت خواهند ‌کرد.
  • در صورتي كه از لباس‌های پوشیده‌تر در آفتاب استفاده كنيد، موجب حفاظت بیش‌تر از پوست انسان مي شوند.
  • از سایه‌ها دور نشويد ! بايد در خاطرتان باشد که پرتوهای خورشید در بین ساعاتي نظير ۱۰ صبح تا ۴ عصر، بسیار قوی‌تر هستند.
  • در برابر آب، برف و ماسه احتياط كامل داشته باشيد زيرا آن‌ها با منعكس كردن نور خورشید و قرار دادن شما در معرض پرتوهای بیش‌تر، سلامتي تان را بیشتر از همیشه و قبل در معرض خطر قرار می‌دهند.
  • مصرف ویتامین D را هرگز فراموش ننماييد زيرا داشتن تغذیه‌ی مناسب از طریق رژیم غذایی سالم و مکمل‌های غذایی، خطر مبتلا شدن به انواع و اقسام بیماری‌ها از جمله سرطان پوست را کاهش می‌دهد.
  • از برنزه کردن در سالن‌های زیبایی با نور فرابنفش دوري كنيد، در قسمت قبل که اشاره شد، فرابنفش موجب افزایش يافتن ریسک سرطان پوست و افزایش يافتن چین و چروک هاي پوست می‌شود.

كلام آخر

از اين كه تا پايان اين مقاله با ما همراه بوديد از شما بي نهايت متشكر هستيم و اميدواريم پاسخ سوال اين كه چطور ضد آفتاب بزنيم را دريافت كرده باشيد.

دکتر مصطفی صابرمشاهده نوشته ها

Avatar for دکتر مصطفی صابر

دکتر مصطفی صابر در سال 1380 از دانشگاه علوم پزشکی تبریز فارغ التحصیل شده است و 22 سال سابقه طبابت دارد و هم اکنون به عنوان پزشک پوست و مو در شهر تبریز مشغول خدمت رسانی به همشهریان عزیز می باشد.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *