اگزمای سبوره
اگزمای سبوره یک نوع بیماری پوستی است که با التهاب پوست سر یا صورت به صورت به شکل پوسته یا فلس که در سطح پوست پخش می‌شوند، خود را نشان می‌دهد.
یکی از تجربیات شایع، خارش زیاد مناطق تحت تأثیر بیماری است که خود باعث التهاب و در نتیجه قرمز شدن آن منطقه می‌شود.
اگرچه لغت اگزما سبوره گاهی در مواردی که شوره سر دیده می‌شود به خاطر شباهت در طبیعت این دو اختلال پوستی به کار می‌رود؛ اما از نظر اصطلاحات پزشکی متمایز هستند.
فردی که از اگزمای سبوره رنج می‌برد پوست بسیار چرب دارد که از پوسته‌ای فلسی شکل پوشیده شده است و قرمزی در منطقه تحت تأثیر بیماری دیده می‌شود؛ اما فردی که فقط شوره دارد پوسته ها در اطراف پوست سر بدون قرمزی آن منطقه دیده می‌شوند.
اگزما سبوره در هر منطقه‌ای از پوست می‌تواند دیده شود، بنابراین می‌تواند انواع مختلفی برحسب منطقه درگیری ایجاد گردند.
بر خلاف تصور عموم این بیماری مسری نخواهد بود. این بیماری یک عارضه پوستی شایع محسوب می‌شودکه حدود 4 درصد از جمعیت جهان به آن مبتلا هستند.
شوره سر نیز شکل خفیفی از درماتیت سبوره کف سر است و نیمی از افراد بزرگسال را درگیر کرده است. این بیماری در مردان نسبت به زنان شایع‌تر است. این عارضه در هر سنی بعد از سن بلوغ می‌تواند اتفاق بیفتد.
علل ایجاد اگزمای سبوره
تصور می‌شود که عامل این بیماری نوعی قارچ به نام مالاسزیا است و درماتیت سبورئیک زمانی ایجاد خواهد شد که این قارچ بیش از حد رشد کند یا سیستم ایمنی بدن شخص بیش از حد به آن واکنش نشان دهد.
این قارچ از نوع قارچی که باعث برفک یا کپک در غذا می‌شود نیست. درماتیت سبوره‌ای معمولاً با هیچ بیماری زمینه‌ای در ارتباط نیست؛ اما ممکن است در صورت ابتلای فرد به HIV شدید‌تر شود.
این عارضه همچنین در بین افرادی که به پارکینسون مبتلا هستند، بیشتر شایع است. خستگی مفرط و استرس نیز گاهی می‌تواند باعث بروز ناگهانی این بیماری پوستی شود.
این عارضه در آب و هوای سرد بیشتر از آب و هوای گرم شایع است و ارتباطی با رژیم غذایی فرد ندارد.
علت بروز این بیماری می‌تواند پیچیده بوده و یک یا چند عامل در بر هم زدن تعادل بدن نقش داشته باشند.
از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- زمینه وراثتی ابتلا به مشکلات التهابی
- شرایط زندگی همچون استرس، رژیم غذایی، بیماری روانی و وضعیت نامطلوب سلامتی
- محرک‌های محیطی همچون محرک‌های پوستی، آب‌وهوای گرم یا خشک و داروها
- رشد بیش از حد یک قارچ رایج به نام مالاسزیا که توانایی برانگیختن پاسخ التهابی را دارد.
علائم اگزمای سبوره
درماتیت سبوره‌ای می‌تواند موجب خشک شدن بیش از حد پوست و یا برعکس باعث چرب شدن بیش از اندازه پوست شود.
شایع‌ترین علائم و نشانه‌های درماتیت سبورئیک عبارتند از:
- معمولاً در ناحیه آسیب دیده پوست قرمز، خارش دار، حساس و بسیار خشک است.
- لکه‌های پوستی سفید یا زرد پوسته پوسته و یا شوره سر، شوره سر ناشی از این بیماری معمولاً مقاوم است.
- لکه‌های پوستی چرب که با پوسته‌های فلس مانند که به رنگ سفید یا زرد هستند، پوشیده شده است.
- پلاک‌های پوستی
- ریزش مو در ناحیه آسیب دیده
- قرمزی یا پوسته شدن پلک‌ها (پلک آماس یا بلفاریت)
مناطق درگیر اگزمای سبوره
علائم این بیماری معمولاً در قسمت‌هایی از پوست که چربی بیشتری دارند، ظاهر می‌شوند.
از جمله:
- خشکی و سرخی پوست صورت که معمولاً در پیشانی، اطراف چشم‌ها، روی پلک‌ها، ابروها و رستنگاه مو و کناره‌های بینی دیده می‌شود.
- پوست سر
- داخل و یا اطراف گوش‌ها
- قسمت بالایی سینه
- پشت کمر یا کتف
- مو
- زیر بغل
- ریش و سبیل
- اطراف گردن و یا ترقوه
- در نواحی تاشدگی و چین خوردگی پوست برای مثال در ناحیه کشاله ران، خط باسن
- بیضه‌ها
زمان مراجعه به پزشک
در صورت مشاهده‌ی برخی از علائم، باید به پزشک مراجعه کنید.
این علائم عبارتند از:
- زمانی که پوسته‌ها بدتر شده یا به سایر قسمت‌های بدن و صورت گسترش پیدا کند.
- نواحی اطراف و درون پوسته‌ها، ملتهب یا عفونی به نظر برسد.
- روی پوسته‌ها، لایه‌ای ضخیم تشکیل شده باشد یا از آن مایع ترشح شود.
- نوزاد، علائم درد و ناراحتی را نشان دهد.
درمان اگزمای سبوره در تبریز
اگزمای سبوره از راه‌های متعددی درمان می‌شود؛ اما راه اولیه برای پیشگیری از بیماری، بالا نگه داشتن سطح بهداشت و سلامت است. برای یک درمان مؤثر نیاز به مشاوره با متخصص پوست در تبریز یا درمان‌های مشخص کنترل شده در منزل است.
درمان به کمک شامپوهای ضد قارچ
شامپوهایی که برای درمان پیشنهاد میگردند، باید یک پایه ضد شوره داشته باشد و شامل ترکیبات ضد قارچ باشند. برای درمان اگزمای سبوره ناحیه سر، اولین قدم تمیز نگهداشتن پوست سر آسیب دیده است.
شامپو کتوکونازول روش مؤثری برای درمان این عارضه است. به خصوص اگر همراه با یک محصول حاوی کلوبتازول دو بار در هفته استفاده گردد.
شامپو کلوال دی اس دوکری، نیز از جمله شامپوهای خوب در درمان درماتیت سبورئیک به شمار می‌رود.
درمان به کمک کرم‌ها و پمادهای کنترل کننده التهاب
هیدروکورتیزون، فلوسینولون و دزونید، کورتیکواستروئیدهای موضعی هستند که می‌توانید بر روی پوست سر یا نواحی مبتلا شده بمالید.
این داروها بسیار مؤثر هستند و استعمال آنها نیز راحت است؛ اما تنها برای مدت کوتاه قابل استفاده بوده و اگر استفاده از آنها برای بیش از ده روز ادامه یابد. ممکن است عوارض جانبی آنها پدیدار شوند که شامل نازک شدن پوست و تشکیل خط و استریا بر روی پوست خواهد بود.
از جمله ترکیبات درمانی بسیار خوب غیر کورتیکو استروئیدی، می‌توان به کرم کلوال دی اس دوکری نیز اشاره نمود که با داشتن پیروکتون اولامین و گلیکولیک اسید به خوبی به درمان درماتیت سبوره‌ای کمک خواهد کرد.
درمان به کمک ضد قارچ خوراکی
پزشک ممکن است برای شما قرص تربینافین را تجویز نماید که بیشتر در موارد شدید و مقاوم، این اتفاق خواهد افتاد. تربینافین ممکن است عوارض جانبی نظیر آسیب به کبد و واکنش‌های آلرژیک را به همراه داشته باشد. به همین دلیل گزینه آخر در درمان محسوب خواهد شد.
درمان به کمک تقویت سیستم ایمنی
کرم‌ها و لوسیون‌های حاوی تاکرولیموس یا پروتوپیک و یا پیمکرولیموس (الیدل) می‌توانند در درمان این بیماری مؤثر باشند. این داروها عوارض کمتری از کورتیکواستروییدها دارند؛ اما به دلیل خطرات کارسینوژنیک یا سرطان زایی، هیچ‌گاه گزینه اول درمان نخواهند بود. ضمناً هزینه درمانی بسیار بالاتری نسبت به کورتیکواستروییدها دارند.
درمان به کمک کرم‌ها و ژل‌های ضد باکتری
می‌توان از ژل‌ها و کرم‌های مترونیدازول به میزان 2 بار در روز جهت درمان درماتیت سبورئیک نیز استفاده نمود.
درمان به کمک نور درمانی
این درمان ترکیبی شامل پسورالن همراه با نور درمانی است (فتوکموتراپی). پس از خوردن قرض پسورالن و یا استفاده موضعی از پسورالن بر روی ناحیه مبتلا شده، شما در معرض امواج فرابنفش یا UV قرار خواهید گرفت. این درمان برای تمام افراد و یا افراد با موهای ضخیم مناسب نخواهد بود.